آشپزخانه، یکی از مهم‌ترین فضاهای خانه است که به‌دلیل تأثیر مستقیمی که بر سلامت و رفاه خانواده دارد، طراحی آن بسیار حائز اهمیت است. شما اگر بخواهید به خانه‌ای جدید اسباب کشی کنید یا درصورتی که قصد بازسازی خانه‌ی فعلی خودتان را داشته‌باشید، مطالعه و آگاهی درباره‌ی اصول کلی، ابعاد استاندارد عناصر و نکات کلیدی طراحی آشپزخانه به شما در درک بهتر چیدمان وسایل و دکوراسیون آشپزخانه کمک می‌کند. در نهایت شما با اطلاعات کلی که در جهت نکات کلیدی طراحی آشپزخانه به‌دست می‌آورید و با مشورت طراحان داخلی، طبق نیازها، نظر و سلیقه‌ی شخصی طراحی آشپزخانه‌ی خود را به نتیجه‌ی دلخواه نزدیک‌تر می‌کنید
اصول طراحی کابینت برای آشپزخانه و دقت بسیار در اجرای آن، از مهم‌ترین نکات کلیدی طراحی آشپزخانه‌ی اصولی و کارآمد محسوب می‌شود. ایجاد فضای کاربردی در آشپزخانه، مستلزم محاسبه‌ی دقیق در طراحی کابینت‌ها است و همچنین برخی از معیارهای اولیه وجود دارد که صاحب‌خانه باید مطمئن شود که در ابتدای فرآیند طراحی طبق نیازهای روزمره‌ی خود انجام می‌شود و در صورت رعایت نکردن آنها، ممکن است نتیجه‌ی نهایی با نیازهای ساکنان مطابقت نداشته باشد.
امروزه مفهوم آشپزخانه در خانهها از یک اتاق جداگانه فقط برای آشپزی کردن بسیار بیشتر شده و نکات کلیدی طراحی آشپزخانه نسبت به گذشته تغییر کرده است. برای اکثر افراد، آشپزخانه به‌عنوان فضایی باز جهت آشپزی، غذا خوردن و آغاز کردن روزشان به حساب می‌آید. در واقع مفهوم آشپزخانه در طراحی داخلی مدرن، یک مرکز اجتماعی و تعاملی راحت برای اعضای خانواده و مهمانان آن خانه است، به همین علت آشپزخانه را قلب خانه می‌نامند و رعایت نکات کلیدی طراحی آشپزخانه یک موضوع بسیار مهم به‌شمار می‌آید.
بنابراین، طراحی یک آشپزخانه کارآمد و جذاب، نیازمند توجه به جزئیات و اجرای نکات کلیدی طراحی آشپزخانه است که در این مقاله به بررسی آنها پرداخته‌ایم. از تعیین نیازهای خود تا طراحی فضای کار، سطوح کار، کابینت‌ها، نورپردازی، دکوراسیون و استفاده از لوازم الکترونیکی، همه این موارد برای داشتن یک آشپزخانه راحت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فضاهای یک خانه لازم و ضروری است.
طراحی فضای کار آشپزخانه
اصلی‌ترین فضای کار در آشپزخانه که طراحی درست آن بسیار اهمیت دارد، به مفهوم مثلث کار برمی‌گردد که برای بهبود کارایی و راحتی در آشپزخانه استفاده می‌شود.
این مفهوم در طراحی آشپزخانه‌ی مدرن نیز همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد و شما باید با توجه به نکات کلیدی طراحی آشپزخانه، نیازهای خود و در نظر داشتن این اصول، طرحی مناسب برای آشپزخانه خود انتخاب کنید. ما در ادامه‌ی مطالب به توضیح بیشتر درباره‌ی نکات کلیدی طراحی آشپزخانه و طراحی مثلث کار می‌پردازیم.
مثلث کار
در ابتدا باید بدانیم که مثلث کار در آشپزخانه به یک مثلث فرضی گفته شده که از سه عنصر اصلی یعنی یخچال، فر و سینک تشکیل شده است و یکی از مهم‌ترین نکات کلیدی طراحی آشپزخانه است که سه فعالیت اصلی در آشپزخانه شامل شست‌وشو، پخت‌وپز و نگهداری مواد غذایی در این سه نقطه از آشپزخانه انجام می‌شود، پس در واقع این سه عنصر باید به گونه‌ای طراحی شوند که فاصله‌ی بین آنها استاندارد باشد، تداخلی در مسیر تردد بین آنها ایجاد نشود و به راحتی بتوان به هر کدام از آنها دسترسی پیدا کرد. البته در بعضی آشپزخانه‌ها که از فضای کم‌تری بهره‌مند هستند احتمال قرارگیری سه راس این مثلث در یک ردیف و کنار هم نیز وجود دارد که در این مواقع عملا مثلث کار نمی‌تواند به درستی طراحی و اجرا شود.
اصول و استانداردهای طراحی مثلث کار
همانطور که گفته شد برخی از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه و مثلث کار در این فضا وجود دارد که رعایت آنها به اجرای بهتر و ساخت یک فضای مفید برای ساکنین خانه کمک می‌کند.
- حداقل فاصله‌ی سه راس مثلث کار 20 سانتی‌متر و حداکثر آن 3 متر محاسبه می‌شود.
- در دو طرف اجاق‌گاز باید کابینت کافی وجود داشته باشد که بتوانند به‌عنوان میز کار از سطح آن استفاده کنند.
- اجاق‌گاز نباید در مجاورت پنجره طراحی شود، زیرا ممکن است وزش باد موجب خاموشی گاز و آتش‌سوزی شود.
- به دلیل رطوبت موجود در اطراف سینک بهتر است سینک ظرفشویی در نقطه‌ای از آشپزخانه قرار بگیرد که تابش نور خورشید و جریان هوای آزاد به کاهش رطوبت سینک کمک کند.
- یخچال وسیله‌ای است که معمولا تمام اهالی خانه از آن استفاده می‌کنند، پس بهتر است به ورودی آشپزخانه نزدیک باشد، فضای کافی برای بازکردن در یخچال و عبور افراد نیز وجود داشته باشد.
- بهتر است برای دسترسی راحت‌تر از هر طرف در آشپزخانه، سینک بین گاز و یخچال قرار بگیرد.
مثلث کار به چند روش طراحی می‌شود؟
به طور کلی می‌توان گفت که طراحی آشپزخانه و نحوه‌ی قرارگیری سه عنصر اصلی در آن از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه به شمار می‌رود که به 5 حالت مختلف نیز طراحی و اجرا می‌شود، از جمله:
1.آشپزخانه‌ی ساده یا خطی:
در طراحی این مدل از آشپزخانه، اجاق‌گاز، سینک ظرفشویی و یخچال در یک ردیف قرار می‌گیرند و مثلث کار در این نوع از آشپزخانه نمی‌تواند به درستی تشکیل شود. این طراحی بیشتر برای خانه‌های کوچک که فضای محدودی در آشپزخانه دارند، مناسب است.
2.آشپزخانه‌ی دو طرفه:
در این نوع طراحی مثلث کار تعداد کابینت‌ها و فضای کار زیاد می‌شود اما فضای آزاد کم‌تری در آشپزخانه ایجاد می‌شود. در طراحی این مدل آشپزخانه،باید به وجود فضای کافی بین دو ردیف کابینت توجه شود. این فضا باید برای فعالیت در آشپزخانه، باز کردن در کابینت‌ها و غیره، طبق ابعاد درستی در نظر گرفته شود.
3.آشپزخانه‌ی اِل شکل(L):
این مدل از طراحی آشپزخانه‌ها، از یک طرف به فضایی مثل نشیمن باز می‌شود و با توجه به اینکه در گوشه‌ی خانه قرار می‌گیرد، به فضای زیادی نیاز ندارد.
4.آشپزخانه با جزیره:
در آشپزخانه‌ی جزیره‌ای معمولاً یکی از عناصر گاز یا سینک در وسط آشپزخانه به‌طور ثابت طراحی می‌شود، اما در اصل این نوع چیدمان در فرهنگ گذشته‌ی ایرانی جایگاهی نداشته است و معولا در طراحی پلان ساختمان، آشپزخانه‌ی دیگری به‌عنوان مطبخ در نظر گرفته می‌شود. در آشپزخانه‌ها اِل Lشکل باید ظرافت و دقت بیشتری به خرج داد تا به نتیجه‌ی مطلوب رسید.
5.آشپزخانه‌ی نعل اسبی:
در این مدل آشپزخانه اجزای اصلی بر روی سه ضلع قرار می‌گیرد و فضای پیشخوان زیادی دارد که می‌توان از آن به‌عنوان میز ناهارخوری استفاده کرد.
تاثیر کابینت بر طراحی آشپزخانه
کابینت‌ها در آشپزخانه فقط به‌عنوان پوششی جهت پوشاندن دیوارهای این فضا استفاده نمی‌شوند، اهمیت کابینت در آشپزخانه‌ی مدرن علاوه‌بر کارایی اصلی که دارد، یکی از مهم‌ترین تجهیزات و عناصر دکوراتیو محسوب شده که در افزایش زیبایی بصری و جلوه‌ی داخلی خانه بسیار موثر است. به همین دلیل انتخاب رنگ و متریال کابینت‌ها از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه به شمار می‌رود که بهتر است با سایر اجزای دکوراسیون خانه هماهنگ باشد. معمولا کابینت‌ها بیشترین تاثیر را در دکورراسیون آشپزخانه دارند. در واقع همانطور که از کابینت‌ها برای نگهداری ظروف و لوازم آشپزی استفاده می شود، با توجه به فضایی که برای طراحی آشپزخانه و کابینت ها داریم، می‌توانیم از انواع کابینت‌ها مانند، چند طبقه، کابینت‌های عمودی و زمینی استفاده کنیم. تنوع و ریتم در چیدمان کابینت‌ها از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه محسوب می‌شود که با این کار می‌توانیم آن را اجرا کنیم.
انواع متریالهای مورد استفاده برای کابینت
انتخاب متریال مناسب برای ساخت کابینت‌های آشپزخانه‌ی شما، از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه به شمار می‌آید. در دنیای مدرن که طراحی آشپزخانه‌ها بسیار پیشرفت کرده و از عناصر پراهمیت در دکوراسیون خانهها محسوب می‌شود، تنوع متریال‌ها نیز برای ساخت کابینت بسیار بیشتر از قبل شده است. بنابراین، ما قصد داریم تا در ادامه‌ی این مطلب به خلاصه‌ای از معرفی آنها بپردازیم.
کابینت‌های ام‌دی‌اف:
از متریال‌هایی که امروزه برای ساخت کابینت بسیار استفاده می‌شود، متریال ام‌دی‌اف است. یکی از علت‌هایی که ام‌دی‌اف گزینه‌ی مناسبی برای متریال کابینت آشپزخانه به حساب می‌آید، قیمت مناسب و اقتصادی این متریال نسبت به متریالهای دیگر است. در واقع کابینت‌های ام‌دی‌اف علاوه‌بر اینکه به هزینه‌ی ساخت کم‌تری نیاز دارد، انعطاف‌پذیری بالایی در رنگ، مدل و طراحی‌های کابینت نیز دارد که افراد طبق سلیقه، نیاز و ایده‌های ذهنی خودشان می‌توانند آنها را انتخاب کنند. همچنین متریال ام‌دی‌اف برای کابینت از دوام و ماندگاری بالایی نیز برخوردار است.
کابینت‌های چوبی یا روکش چوبی:
کابینت‌های چوبی با زیبایی جاودانه‌ای که دارند، از گذشته تا الان به‌عنوان یک متریال شیک و گران‌قیمت در خانهها استفاده می‌شدند که جلوه‌ی خانه را با القای حس طبیعت به افراد دوچندان می‌کند. بادوام هستند، در برابر آسیب و خراش نیز مقاومت خوبی دارند. روکش چوب نیز با وجود اینکه همان ظاهر چوب را به ما ارائه می‌دهد اما به دلیل اینکه یک لایه‌ی نازک از چوب طبیعی را بر روی لایه‌ی دیگری از مواد چسبانده‌اند، از مقاومت کم‌تری نسبت به چوب جامد دارد و همچنین با هزینه‌ی کم‌تری می‌توانید آن را اجرا کنید. به‌عبارتی این نوع از کابینت‌ها جز کابینت‌های ارزان قیمت محسوب می‌شوند.
کابینت‌های هایگلاس:
این نوع از متریال کابینت، نوع پیشرفته‌تری نسبت به ام‌دی‌اف محسوب شده که شامل یک لایه پوشش براق می‌شود به روی تخته‌ی فیبر کاج کشیده شده است. انعکاس نوری که با این متریال در آشپزخانه اتفاق می‌افتد، موجب روشن‌تر شدن و بزرگ جلوه دادن فضای آشپزخانه می‌شود که این موضوع از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه به شمار می‌رود.
نکات کلیدی طراحی آشپزخانه‌های کوچک و بزرگ
ممکن است که افراد به تاثیر زیادی که نحوه‌ی طراحی کابینت و نکات کلیدی طراحی آشپزخانه با متراژهای متفاوت بر نتیجه‌ی نهایی کار می‌گذارد توجه نکنند، بنابراین اگر قصد بازسازی یا طراحی یک آشپزخانه را دارید، مطالب این بخش می‌تواند به شما کمک کند.
- متراژ کل کابینت‌های به‌کار رفته در آشپزخانه‌های کوچک نباید بیشتر از 45 متر مربع باشد. در صورتی که این متراژ در طراحی کابینت برای آشپزخانه‌های بزرگ می‌تواند تا 105 متر مربع نیز افزایش پیدا کند.
- در آشپزخانه‌هایی که متراژ کم‌تری نسبت به آشپزخانه‌های معمولی دارند، بهتر است رنگ کابینت‌ها روشن باشد تا فضا را بزرگ‌تر نشان دهد، اما برای طراحی کابینت در آشپزخانه‌های بزرگ می‌توانیم از رنگ‌های متنوع و تیره هم استفاده کنیم.
- استفاده‌ی بهینه از تمام دیوارهای آشپزخانه‌های کوچک برای طراحی و نصب کابینت، اما در آشپزخانه‌های با متراژ بالاتر، چندان حائز اهمیت نیست که از تمام دیوارها برای نصب کابینت استفاده شود و به‌طور کلی نکات کلیدی طراحی آشپزخانه با ابعاد بزرگ‌تر، کاملا متفاوت است.
همچنین ما در مقاله‌ی بازسازی در سایت اینجیر به‌طور کامل به این موضوع پرداخته‌ایم و به شما پیشنهاد می‌دهیم برای مطالعه‌ی بیشتر به این مقاله مراجعه کنید.
ابعاد استاندارد عناصر مختلف در طراحی آشپزخانه
- ارتفاع کابینت‌های ردیف بالا: معمولا بین 50 تا 100 سانتی متر
- ارتفاع کابینت‌های عمودی: بین 170 تا 220 سانتی متر (بسته به ارتفاع سقف و قد افراد متغیر است)
- ارتفاع کابینت‌های ردیف پایین: معمولا بین 70 تا 80 سانتی متر
- ارتفاع کانتر: ارتفاع مناسب برای آماده کردن و خوردن غذا، بین 89 تا 91 سانتی متر
نورپردازی در آشپزخانه
نورپردازی، یکی از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه است که تاثیر مهمی در ایجاد فضای روشن و دلپذیر برای کار در این فضا دارد. بهترین روش برای نورپردازی در آشپزخانه استفاده از چندین منبع نور است که شامل نور سقفی، نور زیر کابینت، نور روی جزیره آشپزی و نور بالای سینک می‌باشد. همچنین در انتخاب رنگ دیوارها و کابینت‌ها، بهتر است از رنگ‌های روشن و با بازتاب بالا استفاده کنید تا نور بهتری در آشپزخانه پخش شود.
نورپردازی مناسب، بهترین راه برای افزایش امنیت در آشپزخانه است. با داشتن نور مناسب، خطراتی مانند بریدگی انگشت و سایر آسیب‌های جسمی کاهش می‌یابد، به شما کمک می‌کند تا آشپزخانه را به صورت بهتری تمیز کنید و به راحتی همه چیز را پیدا کنید. در کل، نورپردازی در آشپزخانه یک عامل مهم در افزایش کارایی، امنیت و از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه محسوب می‌شود.
روش‌صحیح نورپردازی در طراحی آشپزخانه
همانطور که گفتیم نورپردازی و اجرای صحیح آن، یکی از مهم‌ترین نکات کلیدی طراحی آشپزخانه به حساب می‌آید. بنابراین طراحی ایجاد یک نور چند لایه در این فضا از روش‌هایی است که به زیبایی بصری آشپزخانه و تامین نور کافی به شما کمک می‌کند که قبل از ساخت، باید برای آن برنامه‌ریزی کنید.
ایجاد یک ترکیب از نورهای چند لایه در واقع شامل دریافت سه نوع نور در فضای مدنظر ما می‌شود:
- استفاده از نور طبیعی خورشید در محیط که از طریق پنجره‌ها وارد آشپزخانه می‌شود.
- روشنایی عمومی محیط که با نورهای مصنوعی تامین می‌شود.
- در نهایت نورپردازی‌های خاص مثل لامپ‌های تزئینی یا نورهای متمرکز که بر روی یک قسمت، مانند گلدان یا عنصر خاصی در فضا قرار می‌گیرد.
در نتیجه، در روش نورپردازی لایه لایه محیط آشپزخانه تبدیل به فضایی پویا و روشن با هر سبکی که ساخته شده است، می‌شود. شما باید سعی کنید در حین انجام طراحی و قبل از ساخت ساختمان، برنامه‌ریزی لازم جهت انتخاب شیوه‌‌ی صحیح نورپردازی در آشپزخانه را انجام دهید تا نکات کلیدی طراحی آشپزخانه را اجرا کرده و بتوانید از یک آشپزخانه پر نور بهره‌مند شوید.
ایجاد فضایی برای نشستن در آشپزخانه
آشپزخانه‌ها باید دارای فضایی جهت نشیمن باشند. در واقع به دلیل زمان طولانی که برای پخت‌وپز در آشپزخانه سپری می‌شود بهتر است جایی برای نشستن مثل یک نیمکت در نظر گرفته شود تا افراد مجبور نباشند تمام کارها را به صورت ایستاده انجام دهند. ایده‌های زیادی در رابطه با طراحی فضای نشیمن آشپزخانه، وجود دارد. برای مثال می‌توان از انواع میزهای غذاخوری متناسب با فضای آشپزخانه برای این کار استفاده کرد یا اگر برای طراحی یک آشپزخانه‌ی مدرن کوچک به دنبال ایده هستید، می‌توان میز دو نفره یا چهار نفره در این فضا نیز در نظر گرفت که از این طریق فضایی برای نشستن، استراحت کردن و تعامل افراد در حین کار ایجاد شده باشد.
نقش سیستم تهویه در طراحی آشپزخانه
ما تا اینجای مطالب به نکات کلیدی طراحی آشپزخانه پرداختیم. همانطور که می‌دانید انرژی اصلی انسان‌ها از غذایی که در طول روز می‌خورند تأمین می‌شود و در واقع غذا، بیشترین تاثیر را بر سلامتی انسان‌ها می‌گذارد. همچنین خوردن غذای سالم موجب سلامتی بدن و غذای آلوده باعث انواع بیماری‌ها خواهد شد؛ بنابراین از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه می‌توان به در نظر گرفتن محلی برای نصب دستگاه تهویه یا دستگاه ضدعفونی کننده هوا اشاره کرد. گاهی اوقات ممکن است افراد برای برای جابه‌جایی هوای داخل آشپزخانه پنجره‌ها را باز کنند اما این کار به مراتب آلودگی بیشتری را وارد آشپزخانه می‌کند زیرا هوای بیرون از منزل به خصوص در شهرهای بزرگ دارای انواع آلودگی‌های شیمیایی است که با ورود آنها به فضای آشپزخانه و محیطی که مواد غذایی وجود دارد، می‌تواند به سلامت بدن آسیب برساند.
در نتیجه از بهترین راهکارها برای جلوگیری از این مشکل، استفاده از هودهای آشپزخانه است که علاوه‌بر پاکسازی هوا، دود و چربی غذاها که به خود جذب کرده و از محیط خارج می‌کند، می‌تواند از آلوده شدن و انباشته شدن چربی بر سطوح آشپزخانه نیز جلوگیری کند.
تاثیر رنگ‌ها در نکات کلیدی طراحی آشپزخانه
رنگ‌های اصلی در آشپزخانه، رنگ‌هایی هستند که به راحتی قابل تغییر نیستند و از نکات کلیدی طراحی آشپزخانه محسوب می‌شوند. از عناصری که در آشپزخانه رنگ اصلی دارند می‌توان به رنگ کابینت‌ها، رنگ کاشی‌های به‌کار رفته در فاصله‌ی بین کابینت‌ها و کف‌پوش‌ها اشاره کرد که از مهم‌ترین عناصر در این فضا محسوب می‌شوند، اما رنگ سرویس‌های غذاخوری، وسایل دکوری و مبلمان مرتبط با آشپزخانه جزء رنگ‌های فرعی محسوب شده که به راحتی قابلیت تغییر دارند.
بنابراین انتخاب رنگ وسایل و سرویس‌ها بهتر است همیشه با در نظر گرفتن رنگ‌های اصلی، هماهنگ بودن با آنها و از رنگ‌هایی با طیف مناسب انجام شود. همچنین برای مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی طیف رنگ‌هایی که با هم تناسب دارند می‌توانید با جست‌وجو کردن نمودار چرخه‌ی رنگ در اینترنت، بر اساس آن رنگ‌های نزدیک به هم را مشاهده و انتخاب کنید.
نتیجه‌گیری
طراحی کابینت‌های آشپزخانه و رعایت نکات کلیدی طراحی آشپزخانه یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساخت یا بازسازی یک خانه محسوب می‌شود. اهمیت نکات کلیدی طراحی آشپزخانه را نباید نادیده گرفت و تا حد ممکن تمام اصول طراحی کابینت‌ها، نورپردازی در آشپزخانه و متریالهای به‌کار رفته را باید با دقت و ظرافت اجرا کرده تا آشپزخانه‌ای شیک با فضاهای کاربردی داشته باشیم. رعایت کردن نکات کلیدی طراحی آشپزخانه در میزان کارآمد بودن و راحتی آن برای ساکنین خانه بسیار موثر است اما سلیقه و نیازهای شخصی آنها نیز در نحوه‌ی طراحی فضاها اهمیت ویژه‌ای دارد. بنابراین جهت طراحی یک آشپزخانه‌ی زیبا و کارآمد باید جنبه‌های مختلفی را از نظر زیبایی‌شناسی و اصول معماری در نظر بگیرید.
از اینکه تا پایان همراه ما بودید، تشکر می‌کنیم. اگر به نظر شما به بخش خاصی مرتبط با موضوع در متن اشاره نشده، برای ما بنویسید تا در مطالب دیگر به آن بپردازیم.