فرقی نمی‌کند که به‌تازگی خانه‌ی خود را خریده باشید یا سال‌ها در خانه‌ی خود زندگی کرده باشید. در هرصورت ممکن است ظاهر خانه مطابق سلیقه‌ی شما نباشد یا از آن خسته شده باشید. این همان زمانی است که شما به بازسازی یا تغییر دکوراسیون رو می‌آورید. وقتی می‌گوییم بازسازی یا تغییر، منظورمان فقط بازسازی داخل خانه نیست. در این مطلب تمرکزمان بر طراحی خارجی از منزل یعنی طراحی حیاط است.
برای طراحی حیاط شما باید ابتدا به این فکر کنید که چگونه می‌خواهید از فضای حیاط خود استفاده کنید، سپس دریابید که چگونه زیبایی و کاربری را به طراحی خود اضافه کنید. با تجسم حیاط رویایی خود شروع کنید، سپس سعی کنید ایده‌ها را به طرحی اولیه تبدیل کنید. وقتی طرح اولیه را به‌دست بیاورید و میزان بودجه‌ی خود را تعیین کنید، می‌توانید آن را خودتان انجام دهید یا با یک متخصص کار کنید تا با خیال راحت ایده‌هایتان را به واقعیت تبدیل کند.
برنامه‌ریزی برای طراحی حیاط
درست همانطور که در انجام دکوراسیون داخلی عمل می‌کنید، طراحی حیاط را هم بهتر است با لیستی از کارهایی که باید انجام دهید شروع کنید. اولویت‌ها را در طراحی حیاط مشخص کنید. این اولویت‌ها می‌تواند شامل حفظ حریم خصوصی، ایجاد یک منظره‌ی زیبا برای تماشا از داخل خانه، راه‌اندازی یک باغچه برای کاشت سبزی یا بهینه‌سازی مسیرهای پیاده‌روی شما باشد. به این فکر کنید که چه کسانی از حیاط شما استفاده خواهند کرد. آیا کودکان از حیاط شما استفاده خواهند کرد؟ آیا شما حیوان خانگی دارید؟ آیا امیدوارید از حیاط خود برای سرگرمی در فضای باز استفاده کنید؟ به یاد داشته باشید که می‌توانید با استفاده از کاشت گیاهان به‌صورت خاص و به کمک نصب سازه‌ها، فضاهای مختلفی را برای استفاده‌های مختلف در حیاط خود ایجاد کنید.
در این مرحله، هر ایده یا طرحی که خوشتان می‌آید را در لیست خود بنویسید. رویاپردازی هزینه‌ای ندارد و شما همیشه می‌توانید برنامه خود را در مراحلی که زمان و بودجه اجازه می‌دهد، تغییر دهید. گاهی اوقات هم لازم نیست تمام طرح فعلی حیاط را تغییر دهید و با تغییراتی کوچک می‌توانید اثرات بزرگی بر ظاهر حیاط داشته باشید. برای ایده‌پردازی بهتر می‌توانید یک دفترچه به حیاط خود ببرید تا ارزیابی کنید که چه چیزی را دوست دارید و چه چیزی را دوست ندارید. در اطراف ملک خود طوری قدم بزنید که انگار یک غریبه هستید و فضا را دقیق مشاهده کنید. این تحلیل سایت به نقشه راه شما برای تغییر تبدیل خواهد شد.
تهیه‌ی نقشهی طراحی حیاط
در طراحی حیاط باید به توپوگرافی زمین توجه کنید و مشخص کنید کدام مکان‌ها شیبدار هستند و کدام قسمت‌ها در ساعات مختلف روز آفتابی یا سایهدار هستند. نمای جنوبی یا جنوب شرقی خانه شما به دلیل تابش آفتاب در تمام تابستان و ساعاتی از روز در زمستان، گرم‌تر از نقاط دیگر خواهند بود. در زمستان این مکان‌ها بهترین نقاط برای نشستن و لذت بردن از فضای بیرون از منزل هستند اما در تابستان ممکن است بسیار گرم باشند. توجه به این نکات می‌تواند به شما برای جانمایی باغچه و سایر اجزای حیاط هم کمک کند.
وقت آن است که طرح‌های احتمالی را روی کاغذ بیاورید تا بتوانید آنچه را که در ذهنتان است را ببینید و ایده‌هایتان را برای بهتر شدن تغییر دهید. نقشه کشیدن یک راه کم‌هزینه برای کشف احتمالات و جلوگیری از اشتباهات پرهزینه است. نقشهی اولیه‌ی شما باید ابعاد بیرونی خانه و خطوط محیطی ملک را به شما نشان دهد. در این نقشه، ویژگی‌های موجود را که قرار نیست تغییر کنند، ترسیم کنید، مانند محدوده‌ی ملک، درختان و درختچه‌هایی که می‌خواهید نگه دارید، راهروها، دیوارها، ساختمان‌های بیرونی، نرده‌ها و پاسیو. به مکان درها، پنجره‌ها، تهویه ، تاسیسات و سایر جزئیات توجه کنید. وقتی یک نقشهی فعلی را کشیدید، از آن چند کپی تهیه کنید تا بتوانید بدون خراب کردن نقشهی اصلی، تغییرات و ایده‌های مدنظرتان را روی نقشه اعمال کنید.
طراحی حیاط به کمک دیاگرام حبابی
روی نقشهی پایه‌ی خود، نواحی دایره‌ای یا حباب‌دار بکشید تا فضاهایی را که می‌خواهید در قسمت‌های مختلف حیاط خود داشته باشید، نشان دهید. لازم نیست حباب‌های شما حتما گرد باشند، در صورت نیاز آن‌ها را به شکل‌ها و پیکربندی‌های مختلف بکشید، اما به یاد داشته باشید که هر کدام را نام‌گذاری کنید. در این مرحله نگران هزینه‌ی طراحی حیاط نباشید زیرا در مرحله‌ی طوفان فکری هستیم و اگر برخی از ایده‌های شما در ابتدا عجیب یا دست نیافتنی به نظر می‌رسند، فعلا آن‌ها را حفظ کنید، زیرا همه‌ی آن‌ها در نهایت به شما کمک می‌کنند تا تصمیم‌های درست را برای فضای خود بگیرید.
دیاگرام حبابی شما ممکن است شامل تماشای منظره حیاط از داخل خانه، مسیرها، باغچهی گل جدید، پاسیو و مکانی برای فضای بازی بچه‌ها باشد. ممکن است نشان دهد که کجا می‌خواهید درختان و درختچه‌های جدید را بکارید یا کجا می‌خواهید گیاهان فعلی حذف شوند. هنگامی که حباب‌های خود را در بهترین نقاط قرار دادید، یک نقشهی نهایی تمیز و جدید ایجاد کنید. این دیاگرام‌ها باید شامل هر تصمیمی باشد که گرفته‌اید. هر یک از این حباب‌ها یک پروژه یا مرحله‌ای از طرح حیاط شما را نشان می‌دهد. درنهایت این طرح‌ها را با کمک یک معمار به نقشهی نهایی تبدیل کنید تا بتوانید با دانستن ابعاد و اندازه‌های دقیق وارد مرحله‌ی اجرایی شوید.
کاربرد گیاهان در طراحی حیاط
در ابتدای طراحی حیاط باید تعیین کنید که گیاهان شما چگونه در حیاط شما عمل می‌کنند. گیاهان را می‌توان به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار داد، آن‌ها می‌توانند میوه و سبزیجات تازه و خوشمزه، مناظر زیبا و عطرهای دوست‌داشتنی را برای شما فراهم کنند.
گیاهان را می‌توان به عنوان موانعی برای تعیین مناطق درون حیاط شما استفاده کرد. شما می‌توانید از گیاهان برای ایجاد موانع فیزیکی در چشم انداز خود با مسدود کردن نماها و دسترسی به یک منطقه استفاده کنید. اگر می‌خواهید دسترسی یک محدوده را محدود کنید اما دید را محدود نکنید، می‌توانید از گیاهانی با تراکم کمتر برای ایجاد موانع و تعیین محدوده‌های فضایی استفاده کنید.
گیاهانی که به درستی کاشته‌شده‌اند نیز می‌توانند برای تغییر شرایط دما و نور حیاط شما استفاده شوند. دما، سطوح نور و باد تا حد زیادی تحت تأثیر درختان و گیاهان در یک محیط قرار می‌گیرند. با کاشت گیاهان متراکم در اطراف حیاط می‌توانید مانعی دربرابر صداهای بیرون بسازید و از گیاهان به‌عنوان عایق صدا در طراحی حیاط استفاده کنید.
خراب کردن را آغاز کنید
مرحله‌ی اول طراحی حیاط را با حذف هرگونه گیاه که بیش‌ازحد رشد کرده یا نمی‌خواهید در حیاط باشد، شروع کنید. این مرحله بهترین زمان برای حل مشکلات زهکشی و خاک ضعیف است. باید توجه کنید که هنگام برداشتن گیاهان ناخواسته، گیاهان و درختانی که می‌خواهید نگه دارید را خراب نکنید. بهتر است این مرحله را با کمک یک باغبان انجام دهید تا مطمئن باشید به ریشه‌ی گیاهان در خاک آسیب نمی‌زنید. محل سازه‌هایی که می‌خواهید به فضا اضافه کنید را در این مرحله مشخص کنید تا در مرحله‌ی بعد شروع به ساختن کنید.
متریال‌های موردنیاز
هنگامی که درک خوبی از نحوه تغییرات در طراحی حیاط خود داشته باشید، می‌توانید به این فکر کنید که چه متریال‌هایی برای هر فضا نیاز دارید. متریال‌هایی که معمولا برای طراحی حیاط استفاده می‌شوند را می‌توانید در لیست زیر ببینید:
1. چوب
یکی از پرکاربردترین متریال‌های مورداستفاده در طراحی حیاط و محوطه‌سازی، چوب است. چوب به‌دلیل نزیک بودن به طبیعت و پایدار بودن، حس بهتری در محیط‌های باز به‌وجود می‌آورد. در طراحی حیاط، از چوب می‌توان استفاده‌های متنوعی داشت. نرده‌های چوبی در اطراف باغچه‌ها،پرگولا و آلاچیق‌های چوبی، مبلمان و صندلی‌های چوبی برای استراحت، کف‌سازی بخشی از قسمت‌های حیاط و… می‌توانند از جنس چوب باشند و ظاهری گرم و زیبا به طراحی حیاط بدهند.
2. آجر
برای بعضی از سازه‌های حیاط، آجر بهترین گزینه است. اگر فضای پاسیو در طراحی حیاط پیش‌بینی کرده‌اید لازم است سازه‌ی اصلی را برای دوام بیشتر با آجر بسازید. از آجر همچنین برای ساخت آلاچیق و آتش‌دان هم استفاده می‌شود.
3. بتن
استفاده از بتن در طراحی حیاط‌های مدرن و مینیمال بسیار رایج است. بتن به دلیل بافت ساده و رنگ خنثی، بهترین گزینه برای طراحی و ساخت دیوارها، کف و حتی مبلمان ثابت است. اگر به طراحی مدرن علاقه‌مندید، پیشنهاد می‌کنیم از بتن در طراحی حیاط استفاده کنید.
4. سنگ
سنگ‌ها انواع مختلفی دارند که استفاده از آن‌ها در فضاهای مختلف حیاط رایج است. سنگ‌های طبیعی بهتر است در دیزاین باغ و اطراف باغچه استفاده کرد. اگر نمای ساختمان از سنگ است، پیشنهاد می‌کنیم از سنگ‌های اسلب با طرح‌های متنوع و جذاب برای پوشش دیوارها استفاده کنید. اسلب‌ها در ابعاد بزرگ ظاهری مجلل به طراحی حیاط شما می‌دهند و یکی از بهترین گزینه‌ها برای استفاده در فضای ورودی حیاط هستند.
در انتخاب متریال‌های حیاط باید به‌خاطر داشته باشید که ترکیب هنرمندانه‌ی متریال‌های گوناگون در طراحی حیاط باعث می‌شود از هر متریال در جای درست خود استفاده کنید و با این‌کار، کارایی و دوام بیشتری به اجزای حیاط بدهید. در طراحی حیاط باید از هر عنصر در جای درست استفاده کنید تا جلوی ناهماهنگی و شلوغی فضا را بگیرید. درکل انتخاب متریال اصلی برای طراحی حیاط، بسیار به متریال ساختمان بستگی دارد. برای هماهنگی و یکپارچگی بهتر حیاط با ساختمان، لازم است متریال‌های هماهنگ انتخاب شود.
استفاده از آب در طراحی حیاط
در سبک‌های مختلف طراحی حیاط، می‌توان به روش‌های مختلفی از آب استفاده کرد. اگر سبک حیاط شما مدرن است، با طراحی و ساخت یک استخر می‌توانید به خوبی از وجود این عنصر حیات در طراحی حیاط بهره ببرید. برای حیاط‌هایی که به سبک سنتی طراحی می‌شوند، حوضچه‌های کوچک با فواره‌ای در آن می‌تواند طراحی سنتی را تکمیل کند. شنیدن صدای آب همراه با صدای پرندگان در زیر سایه‌ی درخت لذتی است که می‌توانید در حیاط خانه‌ی خود داشته باشید.
در حیاط‌های بزرگ که بخشی از آن به باغ منتهی می‌شود، تهیه‌ی جوی‌های آب در بین درختان روش خوبی است برای این‌که آب باران در آن جمع شود و به زیبایی صوتی و بصری باغ بیفزاید.
آلاچیق در طراحی حیاط
وقتی حیاط خانه مملو از گیاهان زیبا درکنار صدای آب و عطر خوش گل‌ها باشد، قطعا باید فضایی برای نشستن و استراحت داشته باشد تا بتوان از این همه زیبایی بهترین استفاده را برد. آلاچیق بهترین فضا برای این منظور است. در طراحی حیاط می‌توان آلاچیق‌ها را در انواع مختلفی از ظاهر و کاربری ساخت. برای مثال آلاچیق چوبی با اطراف باز و سقفی که به عنوان سایه‌بان عمل می‌کند، گزینه‌ی خوبی برای استفاده در تابستان و امان ماندن از تابش مستقیم خورشید است. آلاچیق‌ها بسته به ابعاد فضا می‌توانند آن‌قدر بزرگ باشند که به عنوان فضای پذیرایی در محیط باز استفاده شوند و امکان بستن دیوارها در فصول سرد، و بازکردن آن‌ها در تابستان را داشته باشند که بتوان در هر فصلی از سال از آن استفاده کرد.
مبلمان در طراحی حیاط
توجه به مبلمانی که در آلاچیق قرار داده می‌شود هم بسیار مهم است. مبلمانی که هم در برابر گرما و سرما بادوام باشد و هم برای استراحت مناسب باشد. برای داخل آلاچیق باید مبلمانی را انتخاب کنید که با متریال و طراحی آلاچیق هماهنگ باشد. البته باید توجه داشته باشید که مبلمان داخل آلاچیق هم حتما از جنس مبلمان فضای بیرون باشد تا رطوبت، گرما و آب باران به آن آسیب نرساند. چوب‌های فرآوری شده برای جنس مبلمان فضای بیرون مناسب هستند. آن‌ها ظاهری شبیه چوب دارند اما دربرابر عوامل محیطی مقاوم هستند.
اگر در فضای خارج از آلاچیق هم قصد دارید مبلمانی قرار دهید می‌توانید از نیمکتهای بتنی ثابت در اطراف باغچه، یا نیمکتهای چوبی در اطراف یک آتش‌دان یا شومینه استفاده کنید. قرار دادن شومینه در طراحی حیاط فضایی برای دورهمی‌های شبانه با دوستان و خانواده ایجاد می‌کند که می‌تواند لذت استفاده از فضای باز را دوچندان کند.
آشپزخانه در طراحی حیاط
اگر از فضای حیاط برای دورهم‌نشینی و پذیرایی استفاده می‌کنید و فضای کافی دارید، می‌توانید یک فضای آشپزخانه‌ی مختصر مخصوص فضای باز به طراحی حیاط اضافه کنید. این آشپزخانه می‌تواند دارای تجهیزات کامل پخت‌وپز در حیاط باشد و هنگام پذیرایی از مهمان شما را از آشپزی در آشپزخانه‌ی درون منزل بی‌نیاز کند. اگر هم فضای کافی برای طراحی آشپزخانه ندارید می‌توانید در اطراف آلاچیق یک باربیکیو طراحی کنید. باربیکیوی حیاط باتوجه به سبک طراحی حیاط می‌تواند از جنس سنگ یا آجر باشد.
نورپردازی در طراحی حیاط
نورپردازی در طراحی حیاط یک مرحله‌ی مهم است که باید توجه زیادی به آن شود. مهمترین نکته درباره‌ی نورپردازی حیاط این است که نوری که استفاده می‌کنیم و زاویه‌ی آن باید طوری باشد که به گیاهان آسیبی نرساند. مقدار نوری که در طراحی حیاط استفاده می‌کنیم هم باید به اندازه‌ای باشد که ورود آن از پنجره‌ها به داخل خانه در شب آزاردهنده نباشد.
نورپردازی حیاط باید بر فضاهایی خاص متمرکز باشد. مهمترین بخشی که لازم است با نورپردازی در شب روشن شود، مسیرهای عبورومرور است. با قراردادن چراغ‌های پایه‌دار در اطراف مسیرها می‌توان از نور به‌عنوان راهنمایی در شب استفاده کرد.
فضاهایی که در شب‌نشینی‌ها استفاده می‌شوند، مثل آلاچیق‌ها یا فضای دور باربیکیو هم به نورپردازی کافی احتیاج دارند تا امکان استفاده از آن‌ها در شب فراهم باشد.
نورپردازی استخر و آب‌نماها هم فضای زیبایی را در حیاط به‌وجود می‌آورد. طراحی نور مستقیم بر روی آب، یا قراردادن لامپ در زیر آب، باعث انعکاس امواج کوتاه آب برروی دیوارهای اطراف می‌شود و فضای زیبایی به‌وجود می‌آورد.
نورپردازی‌های نقطه‌ای در زمین برروی مسیرها و پله‌ها می‌تواند بدون این‌که نور زیادی فضا را روشن کند، مسیرها و پله‌ها را به‌‌خوبی در شب نمایان کند.
طراحی حیاط برای مجتمع مسکونی
طراحی حیاط برای مجتمع‌های مسکونی و آپارتمان‌ها با طراحی برای حیاط خانه‌ها متفاوت است. در طراحی حیاط مجتمع‌های مسکونی لازم است مانند محوطه‌سازی فضاهای عمومی، به کاربری‌های متفاوت و کاربران با سنین مختلف توجه کرد. در طراحی حیاط مجتمع باید محیطی برای استراحت و تفریحات خانوادگی درنظر گرفت که برای تمام ساکنین مجتمع قابل استفاده باشد. از آن‌جایی که محوطه‌ی مجتمع، محیطی عمومی برای افراد ساکن در آن مجتمع است، می‌توان با طراحی فضایی برای ارتباط ساکنین و مشارکت در فعالیت‌های جمعی، به پویایی فضا کمک کرد، مثل مکان‌هایی برای ورزش‌های گروهی یا گفت‌وگوی جمعی و حتی یک سینمای روباز دسته‌جمعی.
طراحی زمین‌های بازی یکی از فضاهای ضروری برای حیاط مجتمع است که باید برای کودکان و نوجوانان قابل‌استفاده باشد. علاوه‌بر قراردادن وسایل بازی می‌توان با طراحی فضاهایی به کمک گیاهان و عناصر طبیعی، ارتباط کودکان و محیط طبیعی را تقویت کرد. مثل طراحی هزارتو به کمک گیاهان متراکم.
زمین‌های چندمنظوره برای ورزش‌های مختلف هم از فضاهایی است که بسته به ابعاد مجتمع و تعداد ساکنین می‌تواند گسترش یابد. مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در طراحی حیاط مجتمع مسکونی هم بسیار مهم است.
این فضاها در محوطه‌ی مجتمع باید به ایجاد یک ساختار اجتماعی واحد متشکل از ساکنان مجتمع مسکونی کمک کنند تا سطح مناسبی از نظافت و امنیت در حیاط مشترک حفظ شود.
نتیجه گیری
همانطور که مطالعه کردید، طراحی حیاط به عوامل مختلفی بستگی دارد. از مهمترین عوامل آن، ساکنین و افرادی هستند که از آن فضا استفاده می‌کنند. زیرا یک طراحی حیاط درست باید باتوجه به کاربری افرادی که از آن استفاده می‌کنند انجام شود تا همه بتوانند از آن بهره ببرند. برای طراحی حیاط مجتمع‌های مسکونی که تعداد ساکنین آن زیاد و متغیر است، باید از اصولی پیروی کرد که مناسب فضاهای عمومی باشد و کاربردها و سلیقه‌های متنوعی را پوشش دهد. اما برای طراحی حیاط یک خانه، می‌توان با توجه به ساکنین آن برای فضاسازی و تعیین کاربری‌های حیاط تصمیم گرفت. اگر بعد از مطالعه‌ی این مطلب، هنوز نمیدانید چه طرحی برای حیاط خانه یا مجتمع شما بهترین طرح است، می‌توانید از متخصصین اینجیر برای مشاوره در خصوص طراحی حیاط کمک بگیرید. معماران اینجیر با درنظر گرفتن تمام شرایط شما و سبک زندگی خودتان، بهترین طراحی حیاط را به شما ارائه می‌دهند.
