همه‌ی ما تجربه‌ی حضور در فضای انتظار مطب‌های درمانی و گذراندن مدت زمانی جهت رسیدن به نوبت پزشک خود را داریم و می‌دانیم که فضای انتظار مطب‌ها، محیطی کسل‌کننده و استرس‌زا است. بنابراین، ما در مقاله‌ی طراحی داخلی مطب به نکات و اصولی اشاره خواهیم کرد که با رعایت و به‌کارگیری آن‌ها در طراحی داخلی مطب‌ها می‌توان حس اضطراب و خستگی در آن‌ها را با حس آرامش و نشاط جایگزین کرد.
با درک درست از نوع خدماتی که در آن مطب قابل ارائه است و تعداد تقریبی مراجعه‌کنندگان به مطب در طول روز، امکان طراحی داخلی مطب با دید بهتر را به ما می‌دهد. برای مثال، طراحی داخلی مطب برای پزشک کودکان با استفاده از مواردی همچون قراردادن وسیله‌های بازی امن و سرگرم‌کننده برای کودکان، فضایی جهت آموزش مباحث ساده با پخش انیمیشن‌های جذاب از طریق مانیتورها و ایجاد فضایی مناسب برای معاشرت و برقراری تعاملات اجتماعی کودکان و خانواده‌های آن‌ها در طول مدت انتظار، ما را به هدف خود می‌رساند. امروزه هویت معماری در طراحی داخلی مطب‌ها کم‌تر دیده می‌شود و محیط نمی‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای احساسی، روانی و درمانی مراجعه‌کنندگان در طول حضور در مطب‌ها باشد. تاثیر اجرای معماری صحیح در هر فضا، به‌خصوص فضاهای درمانی انکار نشدنی است و ما باید توجه ویژه‌ای به عناصر تشکیل دهنده‌ی یک محیط درمانی مثل مطب‌ها داشته باشیم تا در راستای رسیدن به حفظ آرامش، ارتقاء سلامت روان و بهبود روند درمان بیماران موثر باشند.
در طراحی داخلی مطب چه نکاتی را رعایت کنیم؟
طراحی داخلی مطب، با رویکردهای نوین تلفیقی از عملکرد مناسب فضا، نوع سبک طراحی و دعوت‌کنندگی برای مراجعه‌کنندگان به مطب است. با رعایت این نکات در طراحی داخلی مطب، به افزایش جلب رضایت بیماران و اعتماد آن‌ها به پزشک کمک کرده و همچنین بر روند بهبود بیماران نیز تاثیر می‌گذارد. انتخاب مبلمان متناسب با فضای مطب هم یکی از مهمترین عوامل در طراحی داخلی مطب محسوب می‌شود که در ادامه به آن می‌پردازیم. پیشنهاد می‌کنیم جهت طراحی اصولی مطب‌ها با یک تیم طراحی معتبر مشورت کرده تا طبق ایده‌های شما و ضوابط صحیح طراحی معماری شما را در رسیدن به هدف مطلوب راهنمایی کنند.
تاثیر مبلمان در طراحی داخلی مطب:
در طراحی مطب‌هایی که مساحت کم‌تری نسبت به مطب‌های دیگر دارند باید توجه داشته باشید که مبلمان نقش مهمی را ایفا می‌کنند. امروزه بازسازی و طراحی مطب‌های کوچک از نظر اقتصادی برای پزشکان بهتر است و ترجیح می‌دهند که با طراحی داخلی مطب خود، به کاربری بهتری از فضا دست پیدا کنند. یکی از راه‌های طراحی در مطب‌های با متراژ کم، طراحی به‌صورت عمودی است. با ایجاد پلان آزاد و استفاده‌ی حداکثری از نور طبیعی در مطب، فضاها را به کمک دیوارهای سبک پیش‌ساخته از یکدیگر تفکیک می‌کنیم تا علاوه‌بر داشتن محیطی امن و صمیمی، حریم خصوصی نیز برای افراد حفظ شود.
مراحل طراحی داخلی مطب
ما برای طراحی داخلی مطب درمانی در قدم اول به کمک یک طراح معماری داخلی نیاز داریم که بتواند نیازها را درباره‌ی طراحی مطب را بشنود و طبق اصول معماری و استانداردهای طراحی اماکن درمانی، ایده‌های خود را ارائه داده و قسمت‌هایی که نیاز به بازسازی دارد را شناسایی و به ایده‌های بازسازی برای این فضاها نیز بپردازد. ما در مقاله‌ی بازسازی کلینیک، در سایت اینجیر به‌طور کامل به مبحث بازسازی اماکن درمانی و مطب‌ها پرداخته‌ایم و پیشنهاد می‌دهیم برای مطالعه‌ی بیشتر به این مقاله مراجعه کنید.
در مرحله‌ی بعد بهتر است که به هر شکل، ایده‌های سبک موردنظر خود را جهت طراحی داخلی مطب جمع‌آوری کنید تا درباره‌ی جزییات و کلیات طراحی مطب با دید بهتر و هماهنگ با محیط تصمیم‌گیری کنیم. با انجام این‌کار انتخاب رنگ‌ها، نحوه‌ی چیدمان مبلمان دلخواه و حتی خرید اکسسوری‌های موردنیاز مطب بسیار نزدیک به نتیجه‌ی دلخواه صورت می‌گیرد.
پس از مشورت با یک طراح معماری داخلی و تهیه‌ی یک مودبرد، بهتر است که مطالعه‌ای بر روی سبک‌های مختلف معماری داشته باشید و متناسب با علایق خود یک سبک مشخص را انتخاب کنید. توجه به هماهنگی بین نوع سبک انتخابی با نوع کاربری مطب بسیار مهم است. خرید مبلمان برای فضای انتظار مهمترین و شاخص‌ترین عامل جهت تکمیل فضا پس از انتخاب سبک به‌شمار می‌رود.
انتخاب رنگ در طراحی داخلی مطب درمانی
انتخاب رنگ و طرحی که برای دیوارهای مطب استفاده می‌شود تاثیر زیادی بر دکوراسیون مطب نیز دارد. همه‌ی رنگ‌ها برای به‌کارگیری در مکان‌های درمانی و مطب‌ها مناسب نیستند زیرا اولین نیازی که در مطب‌های پزشکی باید رفع شود، نیاز به احساس آرامش در مراجعه‌کنندگان است. بنابراین، استفاده از رنگ‌های خیلی گرم یا خیلی تیره برای طراحی داخلی مطب مناسب نیست و با رنگ‌های آرامش‌بخش مثل کرم، شیری، آبی، سفید و سبز می‌توانند جایگزین خوبی برای آن‌ها باشند.
طراحی داخلی مطب و طراحی دکوراسیون
طراحی داخلی مطب و اماکن درمانی و نحوه‌ی دکوراسیون کردن این فضاها تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. طراحی داخلی مطب توسط طراحان معماری داخلی و دکوراسیون آن‌ها توسط دکوراتورهای داخلی انجام می‌شود. برنامه‌ریزی برای فضاهای مختلف در مطب، تهیه‌ی نقشه‌های اصولی و در نظر گرفتن ضوابط سازه‌ای معماری مطب‌ها از وظایف طراحان معماری داخلی و تصمیم درباره‌ی انتخاب رنگ دیوارها، خرید مبلمان و اکسسوری‌های متناسب با فضا و همچنین تعیین فضاهای موردنیاز به بازسازی به‌عهده‌ی دکوراتورهای داخلی است. البته طراح داخلی می‌تواند وظایف یک دکوراتور داخلی را نیز انجام دهد.
در نهایت، می‌توانیم تفاوت بین دکوراسیون داخلی و طراحی داخلی مطب را به این صورت تعریف کنیم که، طراحی داخلی به ایجاد فضاهای کاربردی همراه با درک صحیح از علم معماری و هنر می‌گویند و دکوراسیون داخلی به نحوه‌ی زیباتر ساختن یک فضای درمانی به کمک مبلمان و تزیینات به‌کارگرفته شده.
نورپردازی در مطب
یکی از مهمترین نکاتی که در طراحی داخلی مطب‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد، نورپردازی مطب است. میزان روشنایی در فضاهای مختلف مطب، رنگ و دمای نورهای به‌کار رفته و زاویه‌ی تابش نور همگی از مواردی هستند که در مطب‌های درمانی، زیبایی، پوست و مو و غیره باید در نظر گرفته شوند. اجرای نورپردازی صحیح در طراحی داخلی مطب‌ها باعث ایجاد حس آرامش و کاهش استرس مراجعه‌کنندگان به مطب می‌شود. همچنین، نورپردازی در مطب‌ها علاوه‌بر ایجاد زیبایی بصری و روشنایی در محیط، به حل مشکلاتی از قبیل سردرد، خستگی چشم‌ها و خستگی جسمانی پزشکان و مراجعه‌کنندگان به مطب‌ها نیز، کمک می‌کند. ما در ادامه‌ی این مقاله قصد داریم تا شما را با بهترین حالت اجرای نورپردازی در طراحی داخلی مطب‌ها آشنا کنیم و امیدواریم تا انتهای مطالب با ما همراه باشید.
رعایت حد استاندارد روشنایی:
میزان روشنایی در فضاهای درمانی و در طراحی داخلی مطب‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که تعادل بین ایجاد یک فضای روشن جهت داشتن بینایی موردنیاز پزشکان و نداشتن نور آزاردهنده و بیش‌از حد مجاز رعایت شود. طبق استانداردها و مطالعات، میزان روشنایی در مطب‌ها حدود 500 لوکس و برای فضاهای معاینه‌ی بیماران حدود 1000 لوکس محاسبه می‌شود.
ممنوعیت استفاده از چراغ‌هایی با نور متمرکز:
به کار بردن چراغ‌هایی که نور متمرکز دارند در فضاهای معاینه علاوه‌بر اینکه سایه ایجاد کرده و باعث خطای دید در پزشکان می‌شود، می‌تواند خیرگی چشم و سردرد در بیماران نیز به‌وجود آورد، به خصوص در مطب‌های دندانپزشکی که دید افراد در حال معاینه رو به سقف است. بنابراین نورهای نصب شده روی سقف باید به‌طور یکنواخت و بدون استفاده از نورهای نقطه‌ای با شدت روشنایی زیاد از حد اجرا شوند.
تاثیر نور طبیعی روز:
حتی با وجود اجرای بهترین نوع نورپردازی در طراحی داخلی مطب، ما نمی‌توانیم تاثیر مثبت نور روز در فضا را انکار کنیم، نور طبیعی در کاهش اضطراب مراجعه‌کنندگان و بزرگ‌تر نشان دادن فضای مطب‌ها بسیار موثر هستند . پس باید به طراحی فرم پنجره‌ها و موقعیت آن‌ها برای بهره‌گیری از حداکثر نور طبیعی روز در فضاهای داخلی مطب دقت کنیم. قرارگیری پنجره‌ها در ضلع شمالی مطب، می‌تواند باعث ورود مناسب‌ترین زاویه‌ی نور در فضای داخلی مطب شود. پنجره‌ها در ضلع جنوبی در فصول سرد نور خوبی را به محیط وارد کرده و همچنین پنجره‌ها در ضلع‌های شرقی و غربی نور بیش‌از حد نیاز و نور ناکافی به محیط خواهند داد.
نورهای دکوراتیو در مطب:
نورپردازی در طراحی داخلی مطب‌ها نمی‌تواند تنها به معنای نصب تعدادی چراغ در هر قسمت از فضا به منظور روشنایی مطب باشد. درواقع مهمترین ویژگی نورپردازی در مطب‌ها، انتقال حس آرامش و راحتی به مراجعه‌کنندگان است. نورهای دکوراتیو انتخاب مناسبی برای طراحی داخلی مطب و ایجاد زیبایی بصری در محیط داخلی مطب‌ها هستند.
ویژگی‌های کانتر و میز منشی مطب
نقطه‌ی بسیار مورد توجه پس از ورود به یک مطب برای مراجعه‌کنندگان، میز منشی و کانتر بخش پذیرش است. باید در نظر داشته باشید که در ابتدا چه ویژگی‌هایی از طراحی داخلی مطب را می‌خواهید به افراد معرفی کنید و طبق همین موضوع به طراحی کانتر نیز بپردازید، از مهمترین عواملی که یک مطب درمانی با طراحی عناصر شاخص خود مانند کانتر، باید به مراجعه‌کنندگان معرفی کند، نوع کاربری آن فضا و خصوصیات کاری مرتبط با مطب است. نکته‌ی بعدی که در طراحی کانتر وجود دارد، ارگونومیک بودن آن یا قابلیت استفاده‌ی آسان و راحت از آن است. منشی مطب باید دسترسی مطلوبی به ابزار کار خود شامل تلفن، پرینتر، فکس و همچنین کنترل مراجعه‌کنندگان مقابل کانتر داشته باشد. متریال به‌کار گرفته جهت ساخت کانتر و منتطبق بودن آن با سبک طراحی داخلی مطب نیز بسیار حائزاهمیت است، از متریال‌هایی مانند چوب، فلز یا ام‌دی‌اف می‌توان برای ساخت کانتر استفاده کرد.
بخش‌های مختلف مطب درمانی
طبق ضوابط و اصول طراحی داخلی مطب‌ها، آن‌ها از فضاهای تفکیک‌شده با کاربری‌های متفاوت تشکیل می‌شوند. این سوال که چه فضاهایی طبق استانداردهای معماری باید در مطب‌ها طراحی شوند، شاید در ذهن شما نیز به‌وجود آمده باشد. بنابراین ما در ادامه‌ی این مطلب به معرفی بخش‌های مختلف مطب‌ها خواهیم پرداخت. به طور کلی قسمت‌های مهم مطب به چهار بخش اصلی تقسیم می‌شوند:
بخش انتظار:
فضای انتظار برای مراجعه‌کنندگان به مطب در نظر گرفته می‌شود که بهتر است شامل دو بخش جدا برای بزرگسالان و کودکان باشد و این تفکیک فضایی می‌تواند به کمک اختلاف رنگ دیوارها، اختلاف ارتفاع جزئی یا قراردادن وسایل بازی و سرگرمی برای کودکان در قسمتی از فضای انتظار انجام شود. ایجاد همچین فضایی، به ارتباط کودکان با همسالان خود، کاهش نگرانی و مزاحمت برای بزرگسالان در طول زمان انتظار کمک می‌کند.
بخش پرسنل و منشی‌ها:
طراحی فضایی مناسب جهت پذیرش، قرارگیری قفسه‌ی پرونده‌های بیماران و پاسخ‌گویی به سوالات مراجعه‌کنندگان توسط منشی‌ها نیز بسیار حائزاهمیت است.
بخش درمانی یا اتاق پزشک:
این قسمت از مطب که می‌تواند شامل لابراتور و فضاهای جزئی دیگر شود.
ما در مقاله‌ی طراحی داخلی کلینیک، در سایت اینجیر به مبحث طراحی اتاق‌های درمانی به‌طور کامل پرداخته‌ایم و به شما پیشنهاد می‌دهیم برای مطالعه‌ی بیشتر به این مقاله مراجعه کنید.
بخش خدماتی:
علاوه‌بر طراحی فضاهایی که در بالا توضیح دادیم، قسمت‌هایی هم برای سرویس‌بهداشتی، رختکن کارکنان، انبار تجهیزات، اتاق استراحت پرسنل و غیره در نظر گرفته می‌شود که بر بازدهی کار کارکنان مطب‌ها و رضایت مراجعه‌کنندگان موثر است.
اهمیت معرفی پزشک در طراحی داخلی مطب
اختصاص دادن یک دیوار، پارتیشن یا قفسه جهت نصب مدارک‌ها، گواهی‌ها و جوایز مرتبط با پزشک می‌تواند نقش تاثیرگذاری در جلب اعتماد بیماران نسبت به پزشک داشته باشد. بنابراین داشتن چنین فضایی در طراحی داخلی معماری از نظر پزشکان بسیار حائزاهمیت است و ترجیحا موقعیت این فضا باید طوری باشد که در معرض دید مراجعه‌کنندگان قرار گیرد.
فضای سبز در طراحی داخلی مطب
استفاده از گیاهان در هر فضایی یادآور نشاط و سرزندگی برای افراد است. در فضاهای درمانی که نیاز به ایجاد حداکثر انرژی و حس خوب درمراجعه‌کنندگان وجود دارد، اهمیت استفاده از گیاهان نیز افزایش پیدا می‌کند. قراردادن گیاهان در فضاهای مختلف مطب مثل فضای انتظار یا پذیرش، استفاده از دیوار سبز در طراحی داخلی مطب تاثیر بسیاری در روحیه‌ی بیماران و پرسنل مطب دارد، پس از اهمیت استفاده از گیاهان سبز در فضای مطب نباید غافل شویم. ما در مقاله‌های طراحی داخلی کلینیک و طراحی داخلی اماکن درمانی در سایت اینجیر نیز درباره‌ی اهمیت استفاده از گیاهان در طراحی داخلی پرداخته‌ایم و به شما پیشنهاد می‌دهیم برای مطالعه‌ی بیشتر به این مقاله‌ها مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
درنتیجه، طراحی داخلی مطب مستلزم به رعایت اصول و ضوابطی است که نداشتن مهارت و علم کافی درباره‌ی هرکدام از آن‌ها می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در روند کاری پرسنل مطب و تاثیرات منفی در روحیه‌ی مراجعه‌کنندگان شود. راهنمایی و کمک گرفتن از یک تیم معماری که تسلط کافی بر روی نحوه‌ی طراحی داخلی مطب طبق استانداردهای معماری را داشته باشد شما را به نتیجه‌ی دلخواهتان می‌رساند.
ما در این بخش از مطالب، مروری بر نکات بسیار کلیدی در طراحی داخلی مطب درمانی خواهیم داشت:
انتخاب موقعیت مکانی مناسب جهت دایرکردن یک مطب درمانی، نکته‌ای است که در مرحله‌ی پیش از طراحی باید به آن توجه کرد، قرارگیری مطب‌ها در مناطق مسکونی می‌تواند باعث ایجاد مزاحمت در همسایگی‌ها شود.
انتخاب متریال مناسب و رنگ‌هایی که با کاربری مطب خوانایی داشته باشد و متناسب با رده‌ی سنی مراجعه‌کنندگان به مطب باشد.
توجه به دسترسی‌ها برای افراد دچار مشکلات حرکتی و محاسبه‌ی رمپ‌هایی که استفاده‌ی آسان را برای این افراد تامین کند.
همچنین در نظر گرفتن اهمیت نورپردازی صحیح در طراحی داخلی مطب. درنهایت، تیم ما در سایت اینجیر آماده است تا در مبحث طراحی داخلی مطب، طبق اصول و استانداردهای معماری شما را راهنمایی کند. امیدواریم با درج نظرات خود ما را در ارائه‌ی بهتر مطالب یاری کنید و از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بودید از شما عزیزان متشکریم.
