استخرها، از گذشته تا به امروز به‌عنوان یکی از عناصر مهم در طراحی محیط‌های زندگی انسان وجود داشته‌اند. اما با پیشرفت فناوری و تغییرسبک‌های زندگی، طراحی استخرها نیز تحت تأثیر قرار گرفته و به‌صورتی شگفت‌انگیز در حال تحول است. امروزه، معماران به دنبال خلق استخرهایی هستند که نه تنها عملکرد کاری و تفریحی داشته باشند، بلکه به‌عنوان یک اثر معماری (هنری) نیز شگفت‌آفرین باشند. در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین عوامل در طراحی استخرهای مدرن پرداخته می‌شود و البته، ایده‌هایی برای طراحی استخر به شما پیشنهاد داده می‌شود.
انواع استخرها
وقتی به معماری استخر می‌پردازیم، انواع مختلفی از استخرها وجود دارد که برای استفاده‌‌های مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند. در ادامه تعدادی از انواع رایج استخرها در معماری آمده است:
استخرهای سرپوشیده
این نوع استخر برای استفاده در فصول سرد مناسب است و معمولاً در شهرها و در داخل ساختمان‌های مسکونی قرار می‌گیرد. مزیت این نوع استخر، این است که برای استفاده در طول سال مناسب است و در شرایط جوی مختلف قابل استفاده است. از دیگر مزیت‌های استخرهای سرپوشیده می‌توان به سیستم گرمایش، تهویه هوا و رطوبت کنترل شده اشاره کرد.
استخر رو باز
این نوع استخر برای استفاده در فصول گرما و محیط‌های باز مناسب است. استخر باز معمولاً در فضاهای باز مانند سالن‌های ورزشی، شهربازی‌ها، پارک‌ها و یا در باغ‌ها، ویلاها و محوطه‌های خارجی قرار می‌گیرد. استخرهای سرباز به کاربران امکان آفتاب‌گرفتن و تفریح در فضای باز را می‌دهند. همچنین، استخرهای سرباز معمولاً ابعاد بزرگ‌تری نسبت به استخرهای سرپوشیده دارند و در فضاسازی و زیبایی محیط نقش مهمی ایفا می‌کنند.
استخرهای در زمین (In-Ground Pools)
این نوع استخرها رایج‌ترین و سنتی‌ترین نوع استخرها هستند. استخرهای درون زمین و با مصالح مختلفی مانند بتن، فایبرگلاس یا وینیل ساخته می‌شوند. این نوع ازاستخرها را می‌توان با اشکال، اندازه‌ها و عمق‌های مختلف طراحی کرد.
استخرهای بی‌نهایت (Infinity Pools)
استخرهایی با لبه‌های مخفی شناخته می‌شوند، این استخرها حالتی ایجاد می‌کنند که به نظر می‌رسد آب با منظره‌ی اطراف یا افق دور یکی شده است. این استخرها با یک یا چند لبه‌ی پنهان طراحی شده‌اند و به آب اجازه می‌دهند از لبه جاری شده و قاب زیبایی خلق کند. طبیعتاً، این نوع استخرها برای فضای باز و مکان‌هایی در دل طبیعت مناسب هستند.
استخرهای لپ (Lap Pools)
استخرهای شنا برای تمرینات ورزشی و شنا طراحی شده‌اند. این استخرها معمولاً با طول زیاد، ولی، باریک هستند، شکل مستطیلی دارند و در سرتاسر استخر ارتفاع (عمق) یکسان است. امروزه در برخی از مناطق نیمه خشک با الهام از همین مدل استخرها ، استخرهایی با عرض کم به‌عنوان استخرهای خانگی در نظر می‌گیرند چرا که به دلیل عرض کم این استخرها، حجم آب کمتری هم نسبت به مدلهای دیگر نیاز دارد و در نتیجه به مقدار قابل توجهی در مصرف آب صرفه جویی می‌شود.
استخرهای روی پشت‌بام ساختمان‌ها (Rooftop Pools)
استخرهای روی پشت‌بام، همان‌طور که از نامشان پیداست، بر روی سقف ساختمان‌ها ساخته می‌شوند وتجربه‌ی شنا در یک محیط لوکس با چشم‌اندازی پانوراما ارائه می‌دهند. استخرهای روی پشت‌بام به مهندسی و عایق‌سازی ویژه‌ای نیاز دارند تا سلامت سازه‌ی ساختمان را تضمین کرده و از نفوذپذیری آب نیز جلوگیری کنند و به طور کل هزینه احداث و نگهداری بالایی دارند.
استخرهای طبیعی – اکولوژیک (Natural Pools)
استخرهای طبیعی با شبیه‌سازی و الهام از دریاچه‌های طبیعی طراحی می‌شوند. این مدل استخرها به‌عنوان حوضچه‌های شنا یا استخرهای زیستی شناخته می‌شوند که با استفاده از گیاهان و سیستم‌های تصفیه‌ای آب، بدون مواد شیمیایی، آب را تمیز نگه می‌دارند. استخرهای طبیعی دوست‌دار محیط زیست‌اند. شنا در یک استخر اکولوژیک آرزوی هر شناگری است!
به این استخرهای استخرهای سبز نیز می‌گویند.
استخرهای با ابعاد استخرهای مسابقات المپیک (Olympic-Sized Pools)
این استخرها برای برگزاری رقابت‌های شنا با مشخصات و مقررات تعیین‌شده توسط کمیته بین‌المللی المپیک طراحی می‌شوند. استخرهای اندازه‌ی المپیک به طور معمول بزرگ و به شکل مستطیل هستند. دارای طول 50 متر، با مسیرهای متعدد هستند.
استخرهای داخلی (Indoor Pools)
استخرهای داخلی در داخل یک ساختمان ساخته می‌شوند و بدون وابستگی به شرایط آب و هوایی امکان شنا در طول سال را فراهم می‌کنند. آنها در خانه‌های مسکونی، هتل‌ها، مراکز تناسب اندام و مکان‌های تفریحی یافت می‌شوند. استخرهای داخلی نیاز به تهویه مناسب و کنترل رطوبت دارند.
استخرهای بازتاب‌کننده (Reflecting Pools)
استخرهای بازتاب‌کننده استخرهای کم‌عمقی هستند که فقط برای زیبایی بصری طراحی شده‌اند. آن استخرها معمولاً در پارک‌ها، باغ‌ها یا فضاهای عمومی یافت می‌شوند و مناظر اطراف بر روی سطح آب خود بازتاب می‌دهند و آرامش خاصی را به فضا می‌افزاید. در حقیقت این نوع استخر کاربردی نبوده و صرفا جنبه تزیینی و زیبایی دارد.
استخرهای درمانی یا همان استخرهای تراپی (Therapy Pools)
استخرهای تراپی که به نام استخرهای درمانی یا هیدروتراپی هم شناخته می‌شوند، برای ارائه خدمات درمانی طراحی شده‌اند. ویژگی‌هایی مانند آب گرم، صندلی داخل آب، دستگاه‌هایی برای ماساژ داشته باشند. استخرهای درمانی را معمولاً در مراکز توانبخشی، بهداشتی و درمانی مشاهده می‌کنیم. استخرهای با حوضچه‌های آب گرم طبیعی از معروف‌ترین نوعِ استخرهای درمانی به‌حاسب می‌آیند.
استخرهای زیرزمینی (Courtyard Pools)
استخرهای زیرزمینی، همان‌طور که از نامشان مشخص است، زیر سطح زمین ساخته می‌شوند. استخرهای زیرزمینی از طریق پله‌ها یا رمپ‌ها قابل دسترسی هستند. حریم خصوصی در استخرهایی زیر زمینی بیشتر است و برای ساختمان‌هایی که فضای خارجی برای احداث استخر ندارند نیز بسیار مناسب است.
استخرهای معلق (Suspended Pools)
استخرهای معلق، از سطح زمین بالاتر قرار می‌گیرند و اغلب توسط عناصر سازه‌ای مانند ستون‌ها یا سایر عناصر استحکامی حمایت می‌شوند. این استخرها بازتاب قدرت و پیشرفت در زمینه‌ی معماری هستند. چشم‌اندازهای خاص و تجربه‌ی شنا در ارتفاع. استفاده از متریال شیشه در دیواره‌ها و کف استخرهای معلق بر هیجان و زیبایی این استخرها می‌افزاید.
استخرهایی در چند سطح (Multi-Level Pools)
استخرهایی در ارتفاع مختلف که در یک استخر واحد قرار گرفته‌اند و امکان فعالیت‌های متنوعی را فراهم می‌کنند. معمولاً، عمق‌های این استخرها با توجه به نوع فعالیتی که در آنها صورت می‌گیرد، تعریف می‌شود و متنوع است.
انتخاب مکان مناسب برای استخرهای عمومی
انتخاب مکان مناسب برای استخر باید با توجه به نیازهای مشخص و منحصربه‌فرد شما و جامعه‌ی هدفتان انجام شود. بنابراین، انتخاب مکان مناسب برای استخر یکی از مراحل اساسی در طراحی استخرها است و تأثیر مستقیمی بر عملکرد و استفاده‌ی بهینه از استخر خواهد داشت. در ادامه، به برخی از عوامل مهم برای انتخاب مکان مناسب برای استخر اشاره خواهیم کرد:
